Günlük hayatta bizimle birlikte çocuklarımızı da zorlayan duygu kaplarının dolmasına, hatta taşmasına sebep olan pek çok konu var. Gündelik hayatta zorlandığımız yerler dışında bir de gerçekten çocuğumuzla paylaşmamız gereken ama nasıl söyleyeceğimiz bilemediğimiz, söylemekten kaçtığımız, söylememek için “yaşı küçük, zaten anlamaz ki, biraz daha büyüyünce belki söylerim…” gibi söylemlerin altına sığındığımız zor konular, durumlar var. Ölüm, ayrılık, boşanma, doğal afetler, kayıp… Bu durumlarda çocuklar evde bir şeylerin farklı olduğunun farkındadır ama bunu anlamlandıramaz, bu hareketliliğin, gerginliğin sebebini bulmakta zorlanırlar. Bakım veren kişiler çocuk zorlanmasın diye söylemek istemez ancak çocuğa bir şey söylenmediği durumda daha çok zorlanacağı, daha fazla stres tepkisi göstereceği unutulmamalıdır. Durumun sağlıklı yönetilmesi açısından çocuğunuzla net bir yerden, yaşına uygun şekilde açıklanarak konuşulmalıdır. Açıklama yaparken ona duygusal destek sağlarsanız çocuğunuzun duygu yelpazesini olumlu yönde genişletmiş olursunuz.

Konuşurken Özellikle Dikkat Etmemiz Gereken Alanlar

Öncelikle bu zor konuları konuşurken her zaman olduğu gibi regülasyon oldukça önem taşıyor. Sizin bakım veren kişi(ler) olarak, konuşacağınız konuda duygunuzla kalabilmeniz, kendi regülasyonunuzu sağlayabiliyor olmanız önemli. O alanı kendinize açabiliyor olmanız gerekiyor. Siz çocuğunuzla konuşurken duygunuzu regüle edebildiğinizde çocuğunuz sizin sisteminizin güvenli olma, regüle olma kapasitenizi zamanla model alacak, sizin sinir sisteminizin yatışma halini içselleştirecek ve zorlandığı duygularda kalabilmeyi, duyguyu yaşamada kendine alan açmayı öğrenecek. Böylece çocuğunuza hem model hem de kaynak sağlamış olacaksınız.

Konu hiçbir zaman çocuğun zorlanmaması, ağlamaması, üzülmemesi ya da duygusunu ötelemesi, itmesi, duygusundan kaçması değil. Konumuz zorlansa da çocuğun o duyguda kalabilmesi ve duygusunu yaşayıp, duygusunu akıtmasıyla bir yere hapsetmemesi ile ilgili. Çocuklarımıza duygu regülasyonunu vermediğimiz, ona bu konuda model olamadığımız ve zorlanacağını düşündüğümüz konuları ona aktarmadığımız ya da net aktarmayıp geçiştirdiğimiz sürece psikolojik dayanıklılık/sağlamlık dediğimiz kavramın gelişmesine olanak tanımamış olacağız.

 

Psikolog Ece Caferoğlu